PENDAHULUAN.
1. Undang-undang terbahagi kepada dua iaitu undang-undang
bertulis dan tidak bertulis.
2. Undang-undang bertulis yang diamalkan di negeri-negeri
Melayu berasaskan Hukum Kanun Melaka tetapi menggunakan nama yang berbeza-beza
di setiap negeri.
3. Contoh Undang-undang Pahang, Undang-undang Johor dan
Undang-undang Kedah, manakala Undang-undang Laut dan Undang-undang 99 Perak
tidak dipengaruhi oleh Hukum Kanun Melaka.
Undang-undang Melaka.
Terbahagi kepada dua iaitu Undang-undang Laut Melaka dan
Undang-undang Darat / Hukum Kanun Melaka yang ditulis pada zaman pemerintah
Sultan Muzaffar Shah dan dilengkapkan zaman Sultan Mahmud Shah.
Disusun secara sistematik dan mempunyai 44 bab yang meliputi
perkara mengenai raja, tugas pembesar dan peraturan rasmi di istana –
memudahkan pentadbiran. Ini termasuklah segala keistimewaan yang dimiliki oleh
raja seperti penggunaan bahasa istana, pakaian kuning dan sebagainya.
Mengandungi pelbagai bentuk hukuman kepada penderhaka dan
pencuri, contohnya ialah hukuman mati dikenakan kepada sesiapa yang mengingkari
perintah sultan dan membunuh tanpa kebenaran sultan dan untuk menjamin keamanan
Melaka.
Sultan mesti mempunyai pembantu untuk melaksanakan tugas
kerajaan sultan contohnya Penghulu Bendahari sebagai pengutip cukai di
pelabuhan, Temenggung menangkap pesalah dan mendirikan penjara.
Menjadikan hukum syarak sebagai panduan – semua bentuk
peraturan berdasarkan ajaran Islam selari dengan taraf Melaka sebagai pusat
penyebaran agama Islam yang utama di nusantara.
Hukuman sivil dan jenayah turut dimuatkan dalam
undang-undang, contoh sivil ialah menyentuh perkara-perkara berkaitan hutang,
harta, sewa tanah dan hamba.
Hukuman lebih berat dikenakan jika kesalahan dilakukan ke
atas seseorang yang berpangkat tinggi daripada pelakunya.Penghakiman dilaksanakan oleh sultan dan pembesar negeri.Undang-undang Laut Melaka merangkumi perkara-perkara yang
berkaitan dengan laut seperti peraturan pelayaran, tatacara jualbeli di atas
kapal, bidang kuasa nakhoda serta tanggungjawab pegawai kapal.
Digubal untuk untuk menjaga keselamatan anak-anak kapal dan
pedagang-pedagang yang berdagang dengan kapal.
Undang-undang Laut Melaka
a. Undang-undang Laut Melaka merangkumi perkara-perkara yang
berkaitan dengan laut seperti peraturan pelayaran, tatacara jualbeli di atas
kapal, bidang kuasa nakhoda serta tanggungjawab pegawai kapal.
b. Digubal untuk untuk menjaga keselamatan anak-anak kapal
dan pedagang-pedagang yang berdagang dengan kapal.
Sejarah hukum kanun melaka
Hukum Kanun Melaka merupakan hukum Islam pertama yang telah diperkenalkan oleh Sultan Muhammad Shah untuk digunakan di negeri Melaka. Ia adalah karya penting yang memaparkan sejarah undang-undang di Melaka yang menjadi amalan masyarakat Melayu pada zaman pemerintahan baginda. Penekanan diberikan dari segi hukum-hakam dan perundangan berhubung undang-undang perkahwinan, jual beli dan prosedur-prosedur berkaitan perkara ini juga dimuatkan bagi memperlihatkan Hukum Kanun Melaka ini adalah undang-undang Islam. Judul asal naskhah ini ialah Risalah Hukum Kanun iaitu Undang-undang. Selain merupakan karya yang tertua dan pertama dalam genrenya, kepentingan Hukum Kanun Melaka terletak pada kedudukannya yang menjadi dasar utama kepada kewujudan karya undang-undang negeri lain.
Aplikasi hukum kanun melaka dan undang undang malaysia.
Pada kurun 15, Islam telah bertapak di Melaka. Undang-Undang
Islam mula digunakan apabila pembesar dan raja-raja memeluk agama Islam.
Risalah Hukum Kanun, Undang-undang Melaka dan Undang-undang Pahang adalah
undang-undang Islam yang telah wujud ketika itu. "Sebelum kedatangan British
undang-undang Islam adalah undang-undang negara di Malaysia."Undang-Undang
Islam bukanlah undang-undang asing tetapi undang-undang tempatan &
undang-undang negara". Kejatuhan
Melaka pada 1511, Portugis dan kemudiannya Belanda telah menjajah Melaka, Walaubagaimanapun
kedudukan dan pelaksanaan undang-undang Islam tidak terjejas. Mulai 1786,
kedatangan Inggeris mengambil Pulau Pinang dan Kedah menjadi titik mula usaha
pengenepian Undang-undang Islam. Mereka menganggap Pulau Pinang ketika itu
tidak mmepunyai sebarang sistem perundangan (Undang-undang) dan mendakwa
undang-undang Islam yang diamalkan adalah zalim.(Dakwaan mereka palsu kerana
ketika itu Tanah Melayu telah mempunyai Undang-undang Islam yang bertulis).
Pada 1880 Inggeris mula memenuhi kehendak rakyat Tanah
Melayu dengan akhirnya bersetuju menggubal Ordinan Perkahwinan Mohammedan No. 5
Tahun 1880. (kahwin & cerai umat Islam). Pada tahun 1948, ordinan Mahkamah
Persekutuan dan sistem kehakiman persekutuan memisahkan Mahkamah Syariah dari
hierarki mahkamah. Pada masa pemerintahan kuasa asing, segala urusan agama
diberi kuasa kepada raja-raja Melayu tetapi terhadap bidang yang terbatas
seperti perkahwinan, adat istiadat, dan agama. Sejak Tahun 1952 Enakmen
Pentadbiran Undang-Undang Selangor No. 3 Tahun 1952 dilulus dan dikuatkuasakan.
Ia merupakan Undang-Undang Pentadbiran Agama Islam yang pertama, terlengkap
ketika itu yang mengatur pentadbiran perundangan Islam. Kuatkuasa undang-undang
itu adalah Khas untuk umat Islam dan terhad kepada bidang munakahat, waris
kesalahan matrimoni dan kesalahan takzir sahaja. Kemudiannya langkah negeri
Selangor itu oleh negeri-negeri lain di Malaysia Barat.
Sultan adalah sebagai Ketua Agama dan mempunyai bidang kuasa
perkara-perkara berkaitan dengan hal-hal agama Islam. Keadaan ini diamalkan
sejak sebelum merdeka lagi. Sultan bagi setiap negeri di Malaysia dilantik
sebagai Ketua Agama yang bertanggungjawab terhadap pentadbiran agama Islam.
Bagi negeri yang tidak mempunyai institusi beraja seperti Melaka, Pulau Pinang,
Sarawak, Wilayah dan Sabah, Ketua Agama yang bertanggungjawab terhadap
pentadbiran agama Islam ialah Yang di-Pertuan Agong.
Kesan hukum kanun melaka(Pengaruh islam)
Undang-undang Jenayah- terbahagi kpd 3 bahagian.
Hukum Qisas Dinyatakan sesiapa yang mengambil nyawa
(membunuh) orang akan dibalas bunuh.Orang Islam yg membunuh orng kafir tak
dikenakan qisas. Dalam soal mencederakan anggota juga akan dibalas perbuatan yg
sama dan setimpal. Hala ini selari dengan surah al-Maidah ayat 45. Hukum Diat
Fasal 17 HKM menyatakan pembunuh dengan sengaja jika diberi maaf oleh
waris akan dikenakan Diat(denda) Hal ini selari dengan mazhab Shafiee.Hukum
Hudud berhubung dengan kesalahan zina,Qazaf,Mencuri, Minum arak dan
Murtad. Sbgai cth kesalahan zina akan direjam sampi mati bagi yg tlh berkahwin
dan disebat 100 x bagi yg belum berkahwin. Hal ini selari dengan surah anNur
ayat 2 dan juga Hadith. Bagi kesalahan Qazaf akan disebat 80x sebatan.Bagi
kesalahan minum arak akan disebat 40x sebatan. Hukum Ta’zir bagi
kesalahan yg tidak dikenakan hudud dan qisas sprit mencuri tak cukup nisab akan
dikenakan ta’zir. Contoh akan diminta pulang smula barang yg dicuri atau digantung
dileher dan di arak keliling kampong sebagai pengjaran.
Hal ini adalah berkaitan dengan syarat-syarat menjadi Sultan
seperit mesti Islam, adil, pengampun,pemurah dan sebagainya. Disini dinyatakan
juga hakim/ kadi dilarang menerima hadiah.
Penglibatan Ulamak dlm soal pentadbiran negeri disebut
dengan nyata. Ulamak dan Kadi terlibat aktif dalam soal pertabalan,
perkahwianan pemakaman seseorang raja/sultan. Meskipun pengaruh Islam amat
ketara dalam hukum Kanun Melaka, masih terdapat banyak pengaruh Hindu dan adat
Melayu yang bertentangan dengan Islam seperti perkara di bawah.
Undang-undang yg Tidak Selari Dengan Islam :
Sultan berada di atas undang-undang ( Konsep Devaraja)
Hukuman qisas tidak dikenakan kepada sultan/ kerabat raja
contohnya Raja Muhammad telah membunuh Tun Besar, hukuman dibuang
negeri.Hukuman hudud tidak dikenakan kepada sultan contoh Sultan Mahmud
telah berzina dengan isteri orang.Tidak amalkan persamaan taraf, ini
kerana ada larangan memakai warna kuning, bina rumah.Amalkan konsep pantang
derhaka kepada raja/sultan walaupun memerintah dengan zalim.Mengikut Yusuf
Hashim hanya 41% sahaja Hukum Kanun Melaka yang mempunyai Islam dan selebihnya
pengaruh daripada Adat Temenggung.
*LAUVIA DIDIT *07DPM14F1046